Vergelijkbaar met ons en andere dieren, is het voor vogels net zo belangrijk om een goed gebalanceerd dieet te krijgen wat zorgt voor een goede kwaliteit van leven. Daarom informeren wij u hier graag over.

Zaden en pitten

Vaak krijgen vogels in gevangenschap nog enkel een zadenmengsel. Helaas zit hierin onvoldoende vitamines en mineralen. Natuurlijk eten papegaaien in de natuur ook zaden, maar dit is niet te vergelijken met het zadenmengsel wat wij kopen in de winkel. Een papegaai in het wild eet bijvoorbeeld ook onrijpe zaden en andere soort zaden.

De bekende zonnebloempitten waarmee de zadenmengsels vol zitten, bevatten voornamelijk heel veel vet. Dit is natuurlijk niet geheel ongezond, maar wel in grote hoeveelheden. Te veel vet kan leiden tot bijvoorbeeld obesitas, hart-en vaatziektes en leverproblemen. Ook te korten aan vitamines en mineralen kunnen zorgen voor gezondheidsproblemen. Denk bijvoorbeeld aan infecties door schimmels, botontkalking, legnood en dergelijke.

Balans tussen pellets, groente en fruit

Tegenwoordig is er een brok op de markt (pellets) waar alle vitamines en mineralen in verwerkt zitten die noodzakelijk zijn. Het advies is om de pellet als basisvoeding te handteren en daarnaast de vogel groente en fruit aan te bieden en met de pot mee te laten eten. De papegaai mag dus eten wat u ook eet, bijvoorbeeld een stukje gekookte kip of pasta, stukje kaas etc. Let op: avocado is zeer giftig! Cafeïne, alcohol, uien, champignons en chocolade is ook niet geschikt om aan te bieden.

Voor sommige papegaaiensoorten is er een uitzondering in bovenstaand advies omdat zij een geheel andere behoefte hebben in de voeding en daarop een aangepaste anatomie. Bijvoorbeeld Edel papegaaien en Lori’s. Lori’s eten bijvoorbeeld in de natuur met name nectar en stuifmeel.

Een goede start

Het mooiste is om al pellets aan te bieden als de vogel nog jong is en veel kennis te laten maken met verschillende soorten groente en fruit. Maar vaak worden vogels overgezet op pellets later in hun leven. Dit is niet onmogelijk, maar vergt wel enige inspanning en kost tijd.

Pellet-voeding

Dit zijn geperste brokjes samengesteld uit natuurlijk ingrediënten en bevatten alle voedingsstoffen die de vogel nodig heeft in de juiste verhoudingen. Grote kans dat als u het zadenmengsel inruilt voor de pellets dat uw vogel het weigert om te eten. Vogels kunnen maar heel kort zonder geen of zeer weinig voedsel, daarom moet de verandering van het voer geleidelijk gaan.

Tijdens het overschakelen op pellets kunnen vogels zich tijdelijk anders gedragen. Bijvoorbeeld drukker worden, meer gaan schreeuwen of gaan klimmen en op en neer bewegen langs de tralies. Sommige vogels gaan spitten in hun voerbakje en gooien met de pellets.

Wat noodzakelijk is om te doen en te weten voordat u de vogel op ander voer gaat zetten met behulp van een overwenschema:

• Om de ontlasting goed in de gaten te houden. Het is aan te raden om de bodembedekking te vervangen door keukenrol papier. Een vogel die genoeg eet heeft legergroene ontlasting, bij een vogel die te weinig heeft gegeten verandert dit in een donkere kleur. In het ergste geval kan je kan je ook waarnemen dat er helemaal geen ontlasting meer is. Dit mag absoluut niet gebeuren! Daarnaast kunt u op deze manier ook goed zien of de pellets daadwerkelijk worden opgegeten of op de bodem van de kooi belanden.
• Het is zeer aan te raden vogels dagelijks te wegen op een keukenweegschaaltje en dit bij te houden. Kleinere vogels zoals grasparkieten en kanaries kunt u wegen in een Tupperware bakje op het keukenweegschaaltje. Valt de vogel meer af dan 10-15% van zijn startgewicht neem dan contact op met ons voor advies!
• Vooraf moet de "100%" bepaald worden (de hoeveelheid zaad die de vogel dagelijks daadwerkelijk opeet). Dit kan gedaan worden door 3 dagen achter elkaar een van tevoren afgewogen portie zaad te geven en 's avonds te wegen wat er van over is. Het verschil is dan de 100%, u kunt het gemiddelde van de afgelopen 3 dagen nemen als meetpunt.
• De vogel mag nooit gaan slapen met een lege krop.

Verder is het van belang om dit in alle rust te doen, omdat sommige vogels hier echt wel de tijd voor nemen. Doe dit dan niet kort voor een vakantie, verhuizing of een andere gebeurtenis waarin u minder tijd heeft om de vogel goed in de gaten te kunnen houden.

In het overwenschema wordt de hoeveelheid zaad per 2 dagen afgebouwd met 10%. Om de 2 dagen wordt een rustdag ingelast en dan mag u de vogel weer 100% zaadmengsel geven. Voeg er nog wel wat pellets doorheen zodat de vogel deze nog steeds tegenkomt en de keuze heeft om deze ook te kunnen pakken. Het is een indicatie, kan best zijn dat het overzetten langere tijd in beslag neemt.

Enige tips die het succes kunnen vergroten

• Neem een paar brokjes in de hand en ga met de rug naar de papegaai zitten en doe alsof u de brokjes eet. Laat merken dat het lekker is. Uw papegaai zal nieuwsgierig worden en het ook willen proberen.
• Voor de kleinere vogels zoals grasparkieten en valkparkieten is het een optie om tijdelijk de brokjes wat fijner te stampen.
• Leg een spiegeltje op de grond met wat brokjes. Als de parkiet een andere vogel in de buurt aan het eten ziet zal hij/zij nieuwsgierig worden en ook willen proberen.
• Laat de vogel voor zijn voedsel werken. Verstop het ergens in dat hij/zij het eruit moet peuteren. Op deze manier zal de vogel de voeding zien als een beloning.

Een open pak Harrison’s kan het beste bewaard worden in de koelkast. Het is dan 6 weken houdbaar. Voor langere periodes kan ook een voorraad bewaard worden in de vriezer en elke keer een gedeelte ontdooien.

Huisvesting & verzorging

U heeft besloten om een papegaai/parkiet in huis te nemen. Om u op weg te helpen bij het verzorgen van uw papegaai/parkiet hebben wij wat informatie voor u op een rijtje gezet.

Huisvesting

Kooien

De grootte van de kooi is afhankelijk van het formaat van de papegaai/parkiet. Het beste kunt u 2 x de spanwijdte van de vogel aanhouden om hem voldoende ruimte te geven, zodat hij/zij zich vrij door de kooi kan bewegen.

Qua materialen zijn er verschillende mogelijkheden. De beste optie is een roestvrijstalen kooi, omdat deze vrij zijn van gifstoffen en een levenslang meegaan. Een andere optie is een poedercoat kooi bijv. van Ferplast. Kooien met chromen tralies zijn ook goed verkrijgbaar, maar gaan roesten en er worden nog wel eens stukjes van af geknaagd waardoor er gifstoffen vrij komen. Gegalvaniseerde kooien bevatten gifstoffen, waar de papegaai/parkiet erg ziek van kan worden en worden liever niet gebruikt.

Bodembedekking

Op de bodem van de kooi kunt u beter geen schelpenzand gebruiken. Dit in verband met het opwaaien van stof, waardoor de papegaai/parkiet last van het neusslijmvlies kan krijgen. Tevens kan schelpenzand snel schimmel bevatten. Beukensnippers is een goed alternatief als bodembedekking. Het is veilig en ze vinden het leuk om met de beukensnippers te spelen. Een andere optie is keukenpapier of kranten. Kranten en keukenpapier echter liever niet gebruiken bij agapornissen vanwege het opwekken van broedgedrag.

Stokken

Stokken kunnen op alle mogelijk manieren in de kooi geplaatst worden, horizontaal, verticaal, diagonaal en kunnen het beste van verschillende diktes zijn om de flexibiliteit van de voeten te bevorderen. Materialen die geschikt zijn: Wilgentakken, Vliertakken (de rijpe besjes vinden ze vaak ook lekker) Berk en Hazelaar. Deze takken zijn vaak in het bos/park wel te vinden. Let er wel op ze niet te dicht bij een autoweg te halen i.v.m. neerslag van uitlaatgassen.

Verzorging

Hersenwerk/training

Met een goede verzorging kan een papegaai/parkiet een hele leuke aanvulling zijn in het gezin. Het zijn leuke intelligente dieren. Hun intelligentie is vergelijkbaar met het niveau van een dolfijn, chimpansee en zelfs een kind van 3-5 jaar. Een hele opgave dus om op te voeden, maar zeker de moeite waard.

Papegaaien zijn van nature geen rustige dieren. Ze maken geluid, het ene soort meer dan de ander, maar u kunt in principe wel verwachten dat ze luidruchtig kunnen zijn. Met name bij zonsopgang en ondergang want dit maakt deel uit van hun natuurlijke ritme. Ook willen ze graag spelen/slopen, hiervoor kunt u ze het beste verse takken aanbieden, maar ook kartonnen dozen en wc-rolletjes vinden ze vaak leuk. Belangrijk is dat de speeltjes dagelijks gevarieerd worden. Om het intelligentieniveau te stimuleren kunt u samen spelen met de papegaai. Gekleurde blokjes zijn erg leuk om samen mee te spelen (deze moeten wel geschikt zijn voor kinderen tot 2 jaar i.v.m. gifstoffen) en u kunt ze leren kleuren/vormpjes ed. te herkennen, memory en puzzels kunnen ze goed maken.

Vocht en veren

Douchen behoort tot de dagelijkse verzorging van uw papegaai/parkiet. De meeste papegaaien vinden het heerlijk om onder de douche te gaan en/of met de plantenspuit besproeid te worden. Dit is niet alleen goed voor de veren, maar ook voor de slijmvliezen. Vooral in de winter is het van belang om een goede vochthuishouding voor de vogels te hebben. Met de centrale verwarming wordt het te droog in huis. U kunt bijvoorbeeld ook een daarvoor bestemde luchtbevochtiger aanschaffen voor de vogel.

Gezondheid

Vitamine D is zeer belangrijk voor papegaaien, het wordt gebruikt om calcium op te nemen. Calcium zorgt voor goede botvorming en structuur, verenaanmaak etc. Vitamine D wordt niet door het lichaam aangemaakt maar onder invloed van UV licht (zonlicht). Daarom is het van belang om dagelijks een half uurtje met de papegaai naar buiten te gaan. Uiteraard met supervisie en zonder mogelijkheid om weg te vliegen (met kooi en al of kortwieken/tuigje om).

Rust is ook heel belangrijk voor de papegaai. Gemiddeld heeft een papegaai 10-12 uur onafgebroken slaap nodig per nacht. TV, lampen en geluid storen hem hierbij. Wanneer mogelijk kunt u hem in een aparte ruimte laten slapen. Een doek over de kooi biedt hem niet de rust die hij nodig heeft.

De levensverwachting van verschillende papegaaien is:

Parkieten: 20-30 jaar, Kleinere papegaaien: 40-50 jaar, Amazones: 70-80 jaar, Grijze roodstaart: 60-70 jaar, Ara’s: 60-90 jaar.

Ziekte en symptomen

Een zieke vogel is vrijwel altijd een spoedsituatie. Sommige vogelsoorten zijn erg gevoelig en kunnen snel overlijden bij ziekte. Neem daarom altijd contact op met Dierenkliniek Blommaart wanneer u twijfels heeft over de gezondheid van uw vogel.

Symptomen van ziekte zijn bijvoorbeeld:

• Bol zitten
• Op de bodem zitten
• De vleugel gespreid houden
• Overgroei van nagels of snavel
• Niet willen eten
• Met de snavel open ademen
• Kreupelheid
• Neus- of ooguitvloeiing
• Diarree of vieze staartveren
• Herhaaldelijk van de zitstok vallen
• Met ogen dicht zitten
• Slecht verenkleed en kale plekken
• Vermageren
• Verwondingen of diktes
• Sloom, apathisch gedrag